در کشور ما به دلیل طولانی بودن تعطیلات در فصل تابستان، گذراندن اوقات فراغت جوانان دغدغه بسیاری از خانوادههاست.
مدیر طرح: مصطفی کوچکی
همکاران: شبنم چهره، سیامک کفایی، زهرا ادریسآبادی، فریده درفشی، میترا زاغی، سمیه گایکانی
پیشگفتار
ما برای اوقات فراغت شما در تابستان امسال برنامه ریزی کرده ایم...
برنامه های تابستانه مرکز ما را...
به احتمال بسیار زیاد با مضامینی شبیه به موارد فوق در تبلیغات تابستانی مراکز ورزشی، آموزشی و تفریحی حتی موسسههای گردشگری برخورد کردهاید. در کشور ما به دلیل طولانی بودن تعطیلات در فصل تابستان، گذراندن اوقات فراغت جوانان دغدغه بسیاری از خانوادههاست.
"اوقات فراغت برای افراد مختلف معانی گوناگونی دارد. ولی آنچه مسلم است اوقات فراغت فقط زمان آزاد شده از بار کار نیست. بلکه فعالیتی غیر اجباری است، فرد در این اوقات میخواهد به اشتغالی بپردازد که با کمال میل به آنها علاقه نشان میدهد خواه به منظور استراحت خواه برای ایجاد تنوع."(سایت رشد)
همانطور که از تعاریف مذکور بر می آید اوقات فراغت فقط زمان آزاد شده از بار کار نیست بلکه زمانی است برای فعالیت دلخواه یک فرد برای بدست آوردن قوای تحلیل رفته خود به منظور افزایش بازدهی برای انجام یک کار خاص.
اوقات فراغت در کشور ما برای افراد مختلف در سطوح سنی متفاوت معانی متفاوتی دارد. شاید برای یک فرد 50 ساله اوقات فراغت فقط جمعه یا روزهای تعطیل باشد یا ایام تعطیلات سال نو که به احتمال زیاد برای اغلب این افراد تعطیلات با پرداختن به فعالیت مورد علاقهشان نمیگذرد.
در ایام تعطیلات برای افرادی که سنین جوانی را پشت سر گذاشتهاند اوقات فراغت به منزله زمانی است برای رسیدگی به کارهای عقب افتاده یا سر زدن به اقوام و فامیل. اما اوقات فراغت برای جوانان بدلیل ویژگی های خاص آنان مثل سر زندگی، نشاط، هیجان، تمایل به تغییر و تحول و ... معنی متفاوتی با افراد بزرگسال مییابد.
کشور ایران یکی از کشورهای جوان جهان محسوب میشود. جوانانی از سن 17 الی 29 سال که یا با مشکل بیکاری دست و پنجه نرم میکنند یا مشغول به کار و یا تحصیل هستند. با توجه به اینکه مشکل بیکاری نزدیک به 40 سال است که گریبانگیر جامعه ماست در نتیجه جوانان شاغل درصد زیادی از این جمعیت جوان را تشکیل نمیدهند در این صورت جمعیت قابل توجهی از جوانان یا بیکار هستند و یا مشغول تحصیل که با شروع فصل تابستان و تعطیلات جوانان مشغول به تحصیل نیز به خیل جوانان بیکار اضافه میشوند.
به نظر بسیاری از کارشناسان، بیکاری جوانان یکی از مهمترین عوامل گرایش جوانان به مفاسد اجتماعی است. با توجه به تعطیلات تابستانی و افزایش جوانان بیکار این موضوع بیشتر خودنمایی میکند و لزوم توجه بیشتر مسئولان امر به ساماندهی اوقات فراغت جوانان را آشکار میسازد.
ساماندهی و رسیدگی به امور جوانان همواره یکی از دغدغه های مدیران و مسئولان بوده و برای رفع آن وعده هایی داده شده که بخشی از آنها عملی شده و بخشی دیگر همچنان در حد حرف باقی مانده است. یکی از مهمترین مشکلاتی که همواره موضوع بحث محافل مدیران و مسئولان مرتبط با امور جوانان بوده و در فصلی مثل تابستان شدت می گیرد، بحث ساماندهی به اوقات فراغت جوانان است. امسال هم مثل روال سالهای قبل تیتر روزنامهها و اخبار مملو از وعده و وعیدهای مسئولان در رابطه با ساماندهی اوقات فراغت جوانان است.
برای ساماندهی به اوقات فراغت جوانان کارهایی در چند سال اخیر انجام گرفته از جمله، برنامههای مساجد، افزایش اماکن ورزشی وکلاسهای فرهنگسراها. این تحقیق سعی دارد در ابتدا میزان استقبال جوانان از این طرحها را بررسی کند در ادامه کیفیت این برنامهها را مورد بررسی قرار داده و در نهایت نظر مردم را در رابطه با افزایش، کاهش و بهبود این برنامهها جویا شود.
کلیات تحقیق
در این گزارش با به کارگیری نظرسنجی تلفنی و بدست آوردن آمارها، پردازش و تحلیل علمی آنها، سعی شده است تا به نظر پاسخگویان در مورد اوقات فراغت جوانان تهرانی دست یافت. این گزارش حاصل جمع آوری پاسخ 1177نفر از مردم تهران به پرسشنامه تهیه شده توسط واحد نظرسنجی تلفنی مرکز مطالعات و تحقیقات رسانه ای موسسه همشهری است. این افراد به صورت تصادفی و بر اساس مراجعه به فهرست شماره تلفن ها (از 22000000 الی 88999999) انتخاب شدند. در این گزارش نظر کسانی که تمایل به پاسخگویی به تمام پرسش های تحقیق را داشته اند، منعکس شده است.
اهداف تحقیق
در این تحقیق سعی برآن است که نظر عموم مردم تهران را در رابطه با نحوه گذراندن اوقات فراغت جوانان تهرانی جویا شویم و همچنین به مشکلات جوانان تهرانی در رابطه با گذراندن اوقات فراغت پی ببریم.
روش نظرسنجی
در این پژوهش، از نظرات عامه مردم به صورت تلفنی (نظرسنجی تلفنی) به روش پیمایشی و نمونهگیری تصادفی استفاده شده است .عددهای داخل جدول گرد شده است.
جامعه نمونه
در این تحقیق نمونه آماری شامل 1177 نفر از مردم تهران است. لازم به ذکر است که از این تعداد 39 درصد مرد و 61 درصد زن هستند.
زمان اجرای نظرسنجی
این نظرسنجی از تاریخ 22 تا 25 تیر ماه 1387 توسط گروه نظرسنجی مرکز مطالعات و تحقیقات رسانهای روزنامه همشهری انجام شده است.
سوالات تحقیق
1. جوانان تهرانی اوقات فراغت خود را چگونه میگذرانند؟
2. مسئولین در زمینهی اوقات فراغت جوانان چه کمکی میتوانند انجام دهند؟
3. مردم از طرحهای اجرا شده برای غنیسازی اوقات فراغت جوانان تا چه اندازه رضایت دارند؟
4. جوانان برای گذراندن اوقات فراغت خود با چه مشکلاتی روبرو هستند؟
5. پیشنهاد مردم در رابطه با غنیسازی اوقات فراغت جوانان چیست؟
پرسشنامه نظرسنجی
1-جنس؟
2- سن؟
3- تحصیلات؟
4- جوانان تهرانی اوقات فراقت خودشان را چگونه میگذرانند؟
5- بهترین راه گذراندن اوقات فراغت برای جوانان چیست؟
6- کدام نهاد بیشترین مسئولیت را در قبال اوقات فراغت جوانان دارد؟
7- به نظر شما مسئولین در زمینه اوقات فراغت جوانان چه کمکی میتوانند انجام دهند؟
8- میدونید چه طرحهایی برای اوقات فراغت جوانان در جریانند؟
9- برنامههای در حال اجرا کدامها هستند؟
10- برنامههای در حال اجرا را چقدر مؤثر میدانید؟
11- بی توجهی به اوقات فراغت جوانان چه عواقبی را در پی دارد؟
12- شما فکر میکنید جوانان تهرانی برای گذراندن اوقات فراغت خودشان با مشکلی روبرو هستند؟
13– چه مشکلاتی؟
14- شهرداری در زمینه اوقات فراغت جوانان چه کمکی می تواند انجام دهد؟
15- روزنامه همشهری چه کاری میتواند انجام دهد؟
چکیده:
طرح نظرسنجی حاضر، به منظور دست یافتن به نظر پاسخگویان درباره اوقات فراغت جوانان تهرانی به اجرا درآمده است. یافتههای این طرح به قرار زیر است:
- 61 درصد از پاسخگویان زن و 39 درصد مرد هستند.
- 37درصد پاسخگویان در گروه سنی 30-21 سال قرار دارند.
- 40 درصد از پاسخگویان دارای مدرک تحصیلی دیپلم هستند.
- 51 درصد از پاسخگویان عقیده دارند جوانان تهرانی اوقات فراغت خودشان را به بطالت میگذرانند.
- 24 درصد از پاسخگویان رفتن به کلاسهای آموزشی را بهترین راه گذراندن اوقات فراغت برای جوانان میدانند.
- 30 درصد از پاسخگویان شهرداری را مسئول اوقات فراغت جوانان میدانند.
- 24 درصد از پاسخگویان معتقدند مسئولان با افزایش اماکن ورزشی میتوانند به جوانان برای بهتر گذراندن اوقات فراغت کمک کنند.
- 85 درصد از پاسخگویان نمیدانستند چه طرحهایی برای اوقات فراغت جوانان در جریان است.
- 42 درصد از پاسخگویان مطلع از طرحهای در حال اجرا، از برنامههای فرهنگسراها به عنوان طرحهای در جریان برای اوقات فراغت جوانا ن اطلاع داشتند.
- 43 در صد از پاسخگویان مطلع از طرحهای در حال اجرا، تأثیر طرحهای در جریان را زیاد میدانند.
- 80 درصد از پاسخگویان نتیجهی بیتوجهی به اوقات فراغت جوانان را گرایش آنها به کارهای خلاف میدانند.
- 93 درصد از پاسخگویان اعتقاد دارند که جوانان تهرانی برای گذراندن اوقات فراغتشان با مشکل روبرو هستند.
- 42 درصد از پاسخگویان نداشتن امکانات برای گذراند ن اوقات فراغت را مشکل اصلی جوانان تهرانی میدانند.
- 45 درصد از پاسخگویان معتقدند شهرداری با افزایش اماکن تفریحی و ورزشی میتواند در زمینه گذراندن اوقات فراغت به جوانا ن کمک کند.
- 46 درصد از پاسخگویان معتقدند روزنامه همشهری با اطلاع رسانی میتواند به جوانان تهرانی برای گذراندن اوقات فراغت کمک کند.
جنس پاسخگویان
بر اساس جدول شماره 1، از میان 1177 نفر پاسخگو، 61 درصد زن و 39 درصد مرد هستند.
جدول شماره 1- توزیع پاسخگویان بر اساس جنس
جنس |
تعداد |
درصد |
زن |
718 |
61 |
مرد |
459 |
39 |
جمع |
1177 |
100 |
نمودار شماره 1- پراکندگی پاسخگویان بر اساس جنس
سن پاسخگویان
جدول شماره 2، نشان دهنده توزیع جامعه آماری این تحقیق است. همان طور که مشاهده میشود بزرگترین گروه سنی در 1177 نفر پاسخگوی این تحقیق را گروه سنی 21 تا 30 سال (37 درصد) و کوچک ترین گروه سنی را 71 سال به بالا (3در صد ) تشکیل میدهند.
جدول شماره 2- توزیع پاسخگویان بر اساس سن
سن |
تعداد |
درصد |
21 تا 30 سال |
434 |
37 |
31 تا 40 سال |
232 |
20 |
41تا 50 سال |
162 |
14 |
15تا20 سال |
159 |
13 |
51تا60 سال |
97 |
8 |
61 تا 70 سال |
58 |
5 |
71 سال به بالا |
35 |
3 |
جمع |
1177 |
100 |
نمودار شماره 2- پراکندگی پاسخگویان بر اساس سن
سطح تحصیلات پاسخگویان
بر اساس آمار مندرج در جدول شماره 3، از میان 1177 نفر پاسخگو، 40 درصد دیپلم و1 درصد دکترا و بالاتر هستند.
جدول شماره 3- توزیع پاسخگویان بر اساس میزان تحصیلات
تحصیلات |
تعداد |
درصد |
دیپلم |
475 |
40 |
زیر دیپلم |
288 |
24 |
کار شناس |
188 |
16 |
دانشجو و کاردانی |
121 |
10 |
بی سواد |
78 |
7 |
کارشناسی ارشد |
22 |
2 |
دکترا و بالاتر |
5 |
1 |
جمع |
1177 |
100 |
نمودار شماره 3- پراکندگی پاسخگویان بر اساس میزان تحصیلات
نحوه گذراندن اوقات فراغت جوانان تهرانی
بر اساس آمار مندرج در جدول شماره4، از میان 1177 نفر پاسخگو، 51 درصد اعتقاد دارند جوانان تهرانی اوقات فراغت خود را به بطالت میگذرانند.
جدول شماره 4- توزیع پاسخگویان بر اساس نحوه گذران اوقات فراغت جوانان تهرانی
نحوه گذراندن اوقات فراغت جوانان تهرانی |
تعداد |
درصد |
بطالت |
599 |
51 |
رفتن به اماکن تفریحی |
135 |
12 |
کلاس های آموزشی |
111 |
9 |
بازی رایانهای |
85 |
7 |
ورزش |
84 |
7 |
کار کردن |
69 |
6 |
مطالعه |
37 |
3 |
مسافرت و پیک نیک |
30 |
3 |
سایر( بستگی دارد به میزان پول و علایقش، دیدن تلویزیون ، روزنامه) |
27 |
2 |
جمع |
1177 |
100 |
نمودار شماره 4- پراکندگی پاسخگویان بر اساس نظر آنها نسبت به نحوه گذران اوقات فراغت جوانان تهرانی
بهترین راه گذراندن اوقات فراغت برای جوانان
بر اساس آمار مندرج در جدول شماره 5، از میان 1177نفر پاسخگو، 24 درصد رفتن به کلاسهای آموزشی را بهترین راه گذراندن اوقات فراغت برای جوانان میدانند.
جدول شماره 5- توزیع پاسخگویان بر اساس بهترین راه گذراندن اوقات فراغت برای جوانان
بهترین راه گذراندن اوقات فراغت برای جوانان |
تعداد |
درصد |
کلاسهای آموزشی |
282 |
24 |
ورزش |
249 |
21 |
رفتن به اماکن تفریحی |
248 |
21 |
مطالعه |
220 |
18 |
کار کردن |
94 |
8 |
پرداختن به تفریح دسته جمعی |
34 |
3 |
رفتن به پایگاههای تابستانی |
31 |
3 |
دیدن تلویزیون و پرداختن به بازیهای رایانهای |
19 |
2 |
جمع |
1177 |
100 |
نمودار شماره 5- پراکندگی پاسخگویان بر اساس بهترین راه گذراندن اوقات فراغت برای جوانان
کدام نهاد بیشترین مسئولیت را در قبال اوقات فراقت جوانان دارد؟
بر اساس آمار مندرج در جدول شماره6، از میان 1177 نفر پاسخگو، 30 درصد معتقدند شهرداری بیشترین مسئولیت را در قبال اوقات فراغت جوانان دارد.
جدول شماره 6 – توزیع پاسخگویان بر اساس نهاد مسئول اوقات فراغت جوانان
کدام نهاد را مسئول اوقات فراغت جوانان میدانید |
تعداد |
درصد |
شهرداری |
353 |
30 |
دولت |
291 |
25 |
آموزش و پرورش |
117 |
10 |
سازمان ملی جوانان |
96 |
8 |
همه نهادها |
86 |
7 |
خانواده |
60 |
5 |
سایر(مساجد ، سازمان فرهنگی هنری ، نیروی انتظامی، نمیدانم ) |
56 |
5 |
صدا و سیما |
50 |
4 |
سازمان تربیت بدنی |
40 |
4 |
وزارت فرهنگ و ارشاد |
28 |
2 |
جمع |
1177 |
100 |
نمودار شماره 6- پراکندگی پاسخگویان بر اساس انتخاب نهاد مسئول در مورد اوقات فراغت جوانان
کمک مسئولان در زمینه اوقات فراغت جوانان
بر اساس آمار مندرج در جدول شماره 7، از میان 1177 نفر پاسخگو، 24 درصد معتقدند مسئولین با افزایش اماکن ورزشی میتوانند به جوانان برای گذراندن اوقات فراغت کمک کنند.
جدول شماره 7 – توزیع پاسخگویان بر اساس کمک مسئولین به جوانان برای گذراندن اوقات فراغت
کمک مسئولین به جوانان برای گذراندن اوقات فراغت |
تعداد |
درصد |
افزایش اماکن ورزشی |
288 |
24 |
افزایش فرهنگسرا |
180 |
15 |
ایجاد خدمات رایگان |
176 |
15 |
کاهش شهریه کلاسهای آموزشی |
160 |
14 |
حل مشکل بیکاری |
143 |
12 |
حل مشکل اقتصادی |
136 |
11 |
نمیدانم |
49 |
5 |
سایر(نظر سنجی از خود جوانان ، رفع محدودیتها ، برنامه ریزی ) |
45 |
4 |
جمع |
1177 |
100 |
نمودار شماره 7 – پراکندگی پاسخگویان بر اساس کمک مسئولین به جوانان برای گذراندن اوقات فراغت
اطلاع پاسخگویان از طرحهای در جریان برای اوقات فراغت جوانان
بر اساس آمار مندرج در جدول شماره 8، از میان 1177 نفر پاسخگو، 85 درصد نمی دانستند چه طرحهایی برای اوقات فراغت جوانان در جریان است.
جدول شماره 8 – توزیع پاسخگویان بر اساس آگاهی آنها از طرحهای در جریان برای اوقات فراغت جوانان
آیا پاسخگویان از طرح های در حال اجرا با خبرند |
تعداد |
درصد |
خیر |
1002 |
85 |
بله |
175 |
15 |
جمع |
1177 |
100 |
نمودار شماره 8 -پراکندگی پاسخگویان بر اساس آگاهی آنها از طرحهای در جریان برای اوقات فراغت جوانان
برنامههای در حال اجرا کدامند؟
بر اساس آمار مندرج در جدول شماره 9، از میان 175 نفر پاسخگویی که از برنامههای در حال اجرا برای اوقات فراغت جوانان مطلع بودند، 42 درصد از برنامههای فرهنگسراها اطلاع داشتند.
جدول شماره 9 – توزیع پاسخگویان بر اساس نوع برنامه های در حال اجرا برای اوقات فراغت جوانان
از کدام یک از برنامه های در حال اجرا اطلاع دارید |
تعداد |
درصد |
برنامههای فرهنگسراها |
73 |
42 |
برگزاری جشن در پارکها |
60 |
34 |
برنامه های مساجد |
32 |
18 |
طرح میثاق |
10 |
6 |
جمع |
175 |
100 |
نمودار شماره 9– پراکندگی پاسخگویان بر اساس نوع برنامههای در حال اجرا برای اوقات فراغت جوانان
برنامههای در حال اجرا چقدر مؤثر هستند؟
بر اساس آمار مندرج در جدول شماره 10، از میان 175 نفر پاسخگویی که از برنامههای در جریان برای اوقات فراغت جوانان مطلع هستند، 43 درصد تأثیر این برنامه ها را زیاد میدانند.
جدول شماره 10 – توزیع پاسخگویان بر اساس میزان تأثیر برنامههای در حال اجرا
میزان تأثیر برنامه های در حال اجرا |
تعداد |
درصد |
زیاد |
76 |
43 |
تا حدی |
56 |
32 |
کم |
43 |
25 |
جمع |
175 |
100 |
نمودار شماره 10- پراکندگی پاسخگویان بر اساس میزان تاثیر برنامههای در حال اجرا
عاقبت بیتوجهی به اوقات فراغت جوانان
بر اساس آمار مندرج در جدول شماره 11، از میان 1177 نفر پاسخگو، 80 درصد معتقدند بیتوجهی به اوقات فراغت جوانان باعث تمایل آنها به کار های خلاف می شود.
جدول شماره 11 – توزیع پاسخگویان بر اساس عاقبت بیتوجهی به اوقات فراغت جوانان
عاقبت بی توجهی به اوقات فراغت جوانان |
تعداد |
درصد |
تمایل به انجام کارهای خلاف |
939 |
80 |
مشکلات روانی |
131 |
11 |
کاهش بازدهی |
107 |
9 |
جمع |
1177 |
100 |
نمودار شماره 11- پراکندگی پاسخگویان بر اساس عاقبت بی توجهی به اوقات فراغت جوانان
جوانان تهرانی برای گذراندن اوقات فراغت خودشان با مشکلی روبرو هستند؟
بر اساس آمار مندرج در جدول شماره 12، از میان 1177 نفر پاسخگو، 93 درصد معتقدند جوانان تهرانی برای گذراندن اوقات فراغت خود با مشکل روبرو هستند.
جدول شماره 12- توزیع پاسخگویان بر اساس وجود مشکل برای گذراندن اوقات فراغت جوانان
آیا جوانان برای گذراند ن اوقات فراغت بامشکلی روبرو هستند |
تعداد |
درصد |
بله |
1098 |
93 |
خیر |
79 |
7 |
جمع |
1177 |
100 |
نمودار شماره 12- پراکندگی پاسخگویان بر اساس وجود مشکل برای گذراندن اوقات فراغت جوانان
مشکلات جوانان برای گذراندن اوقات فراغت
بر اساس آمار مندرج در جدول شماره 13، از میان 1098 نفر پاسخگویی که معتقدند جوانان برای گذراندن اوقات فراغت با مشکل روبرو هستند، 42 درصد نداشتن امکانات مناسب را مشکل اصلی جوانان برای گذران اوقات فراغت میدانند.
جدول شماره 13- توزیع پاسخگویان بر اساس نوع مشکل پیش روی جوانان برای گذراندن اوقات فراغت
جوانان برای گذراندن اوقات فراغت با چه مشکلی روبرو هستند |
تعداد |
درصد |
نداشتن امکانات مناسب برای گذراندن اوقات فراغت |
458 |
42 |
مشکلات اقتصادی |
454 |
41 |
آگاهی نداشتن از امکاناتی که برا ی گذراندن اوقات فراغت دارند |
186 |
17 |
جمع |
1098 |
100 |
نمودار شماره 13- پراکندگی پاسخگویان بر اساس نوع مشکل پیش روی جوانان برای گذراندن اوقات فراغت
شهرداری در زمینه اوقات فراغت جوانان چه کمکی می تواند انجام دهد؟
بر اساس آمار مندرج در جدول شماره 14، از میان1177 نفر پاسخگو، 45 درصد معتقدند شهرداری با افزایش اماکن تفریحی و ورزشی میتواند به جوانان برای گذراندن اوقات فراغت کمک کند.
جدول شماره 14-توزیع پاسخگویان بر اساس کمک شهرداری برای اوقات فراغت جوانان
شهرداری در زمینه اوقات فراغت جوانان چه کمکی می تواند انجام دهد |
تعداد |
درصد |
افزایش اماکن تفریحی و ورزشی |
535 |
45 |
کاهش شهریه کلاسهای تفریحی و آموزشی |
220 |
19 |
اجرای مراسم در پارکها |
205 |
17 |
گسترش فرهنگسراها |
129 |
11 |
نمیدانم |
88 |
8 |
جمع |
1177 |
100 |
نمودار شماره 14- پراکندگی پاسخگویان بر اساس کمک شهرداری برای اوقات فراغت جوانان
روزنامه همشهری در زمینه اوقات فراغت جوانان چه کمکی میتواند انجام دهد؟
بر اساس آمار مندرج در جدول شماره 15، از میان1177 نفر پاسخگو، 46 درصد معتقدند روزنامه همشهری با اطلاع رسانی بهتر در زمینه اوقات فراغت میتواند به جوانان تهرانی کمک کند.
جدول شماره 15- توزیع پاسخگویان براساس کمک روزنامه همشهری برای اوقات فراغت جوانان
روزنامه همشهری برای اوقات فراغت جوانان چه کمکی میتواند انجام دهد |
تعداد |
درصد |
اطلاع رسانی |
541 |
46 |
تبلیغات |
319 |
27 |
چاپ ویژهنامه مخصوص جوانان |
158 |
13 |
هیچ کار |
123 |
11 |
نمیدانم |
36 |
3 |
جمع |
1177 |
100 |
نمودار شماره 15- پراکندگی پاسخگویان بر اساس کمک روزنامه همشهری برای اوقات فراغت جوانان
منابع و مآخذ: